Việt Nam sẽ thu hút hàng tỷ USD khi thị trường chứng khoán đạt được vị thế mới nổi

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã được FTSE Russell chính thức nâng cấp lên vị thế Thị trường mới nổi thứ cấp kể từ ngày 8 tháng 10, một cột mốc hứa hẹn tăng trưởng mạnh mẽ, dòng vốn nước ngoài đổ vào lớn hơn và giảm sự phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng.

Tín hiệu tích cực cho dòng vốn vào và làn sóng IPO

Vào lúc 3 giờ sáng theo giờ Hà Nội, FTSE Russell thông báo rằng Việt Nam đã đáp ứng tất cả các tiêu chí chính, tiến thành công từ Thị trường cận biên lên Thị trường mới nổi thứ cấp.

Điều này đánh dấu một thành tựu quan trọng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, phản ánh những nỗ lực cải cách toàn diện nhằm xây dựng một thị trường vốn minh bạch, hiện đại và phù hợp với quốc tế.

Việc nâng hạng không chỉ nâng cao vị thế của thị trường vốn Việt Nam mà còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài đáng kể, đặc biệt là vào các cổ phiếu blue-chip của các tập đoàn lớn như VinGroup (VIC), Vinhome (VHM), Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và các ngân hàng hàng đầu.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, thị trường chứng khoán Việt Nam thể hiện động lực nội tại mạnh mẽ với thanh khoản tăng đột biến. VN-Index tăng từ 1.100 điểm trong tháng 4 lên gần 1.700 điểm (tăng hơn 50%), với giá trị giao dịch hàng ngày đạt 2-3 tỷ USD, thuộc hàng cao nhất Đông Nam Á. Điều này phản ánh dòng vốn mạnh mẽ từ cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, góp phần vào tăng trưởng kinh tế chung.

Nhiều doanh nghiệp đã tận dụng thị trường sôi động để gây quỹ trước khi nâng cấp.

Xu hướng đáng chú ý là làn sóng phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của các công ty chứng khoán đang thúc đẩy thị trường đi lên.

Techcombank Securities (TCBS) - công ty con của Techcombank - đã hoàn tất IPO thành công từ ngày 19/8 đến ngày 8/9, phát hành cổ phiếu với giá 46.800 đồng/cổ phiếu và huy động được 10,82 nghìn tỷ đồng (khoảng 410 triệu USD). Vốn điều lệ của TCBS dự kiến ​​tăng lên 23,13 nghìn tỷ đồng, với 70,5% thị phần trên HOSE và lợi nhuận nửa đầu năm là 2,43 nghìn tỷ đồng và ROE là 15%.

Tiếp theo, Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS) đang chuẩn bị cho đợt IPO lớn nhất trong ngành. Từ ngày 15 đến ngày 25 tháng 9, họ đã tổ chức các chương trình roadshow quốc tế tại Thái Lan, Singapore, Hồng Kông và Vương quốc Anh, gặp gỡ hơn 50 quỹ đầu tư để chia sẻ chiến lược phát triển và lợi thế của ngân hàng-công ty mẹ.

VPBankS dự kiến ​​chào bán 375 triệu cổ phiếu từ ngày 10 đến ngày 31 tháng 10, giá 33.900 đồng/cổ phiếu, mục tiêu thu về 12,7 nghìn tỷ đồng (480 triệu USD) và định giá công ty ở mức 63,6 nghìn tỷ đồng (2,4 tỷ USD). Nửa đầu năm 2025, công ty đạt doanh thu 1,88 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 900 tỷ đồng.

VPS, công ty môi giới chiếm ưu thế với 16% thị phần HoSE và 50% thị phần phái sinh, cũng đang chuẩn bị một đợt IPO lớn. Với vốn điều lệ 5,7 nghìn tỷ đồng và ROE 24,2%, VPS sẽ phát hành 710 triệu cổ phiếu thưởng, chào bán tối đa 202,3 triệu cổ phiếu đại chúng và chào bán riêng lẻ 161,85 triệu cổ phiếu, nâng vốn lên 16,44 nghìn tỷ đồng. Trong nửa đầu năm 2025, công ty đạt doanh thu 3,19 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận ròng 1,44 nghìn tỷ đồng, tập trung vào dịch vụ môi giới bền vững không có giao dịch độc quyền.

Các công ty khác cũng đang tăng vốn. Ngày 25/9, Chứng khoán SSI thông qua phương án phát hành 415,6 triệu cổ phiếu (tỷ lệ 5:1) với giá 15.000 đồng/cổ phiếu, mục tiêu huy động 6,23 nghìn tỷ đồng, tăng vốn lên gần 25 nghìn tỷ đồng - cao nhất ngành. Trước đó, nó đã huy động được 3,26 nghìn tỷ đồng thông qua phát hành riêng lẻ. VNDirect dự kiến ​​tổ chức đại hội cổ đông bất thường vào ngày 10/10 để phát hành 432 triệu cổ phiếu, nâng vốn lên gần 20 nghìn tỷ đồng.

Những động thái này nhấn mạnh thị trường chứng khoán Việt Nam là nền tảng gây quỹ hiệu quả, thu hút cả vốn trong nước và quốc tế.

Tăng trưởng mạnh mẽ làm giảm sự phụ thuộc vào ngân hàng

Việc nâng hạng FTSE được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn tăng trưởng mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Bất chấp hoạt động bán ròng gần đây của nhà đầu tư nước ngoài, vị thế của thị trường mới nổi vẫn có khả năng thu hút đầu tư toàn cầu dài hạn.

Với tỷ giá USD/ VNĐ ổn định và các chỉ số kinh tế vĩ mô tích cực (GDP quý 3 tăng 7,85% - cao nhất trong 11 năm không tính năm 2022), dự kiến ​​sẽ có dòng vốn vào lớn. Các nhà phân tích dự báo hàng tỷ USD vốn nước ngoài có thể được hút vào, nâng cao vị thế trên thị trường tài chính của Việt Nam trên toàn cầu.

BSC Securities dự kiến ​​giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 6-12 tháng, sau đó Việt Nam sẽ đặt mục tiêu đủ điều kiện tham gia Thị trường mới nổi nâng cao của FTSE và đáp ứng các tiêu chí Thị trường mới nổi của MSCI, có khả năng lọt vào danh sách theo dõi của MSCI vào năm 2026-2027.

Điều này sẽ nâng cao đáng kể vai trò của thị trường vốn vốn hiện chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng đầu tư xã hội.

Theo Tổng cục Thống kê, tổng vốn đầu tư xã hội trong 9 tháng đầu năm 2025 tăng 11,6% so với cùng kỳ lên 2,7 triệu tỷ đồng (102 tỷ USD). Trong đó, khu vực ngoài nhà nước đóng góp 53,3%, khu vực nhà nước 29,6% (chủ yếu là đầu tư công) và FDI 17,1%.

Theo nguồn vốn, tín dụng ngân hàng chiếm 50-60% tổng đầu tư, tiếp theo là đầu tư công (10-15%), FDI (15-20%), khu vực tư nhân (10%) và phát hành trên thị trường chứng khoán.

Điều này nhấn mạnh sự phụ thuộc của hệ thống tài chính vào hoạt động cho vay của ngân hàng. Tính đến ngày 29/9, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) báo cáo dư nợ tín dụng 17,7 triệu tỷ đồng, tăng 13,37% so với cuối năm 2024 (15,6 triệu tỷ đồng), bơm ra khoảng 2,1 triệu tỷ đồng – gần bằng toàn bộ mức tăng của năm 2024. Khoảng 78% tín dụng này dành cho hoạt động kinh doanh và sản xuất, trong đó Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 19-20% vào năm 2025.

Khi thị trường chứng khoán phát triển, sẽ có thêm nhiều công ty huy động vốn thông qua IPO và chào bán cổ phiếu, giảm bớt gánh nặng tín dụng ngân hàng và đa dạng hóa nguồn vốn. Điều này cũng cho phép NHNN quản lý lạm phát tốt hơn (CPI tăng 3,27% trong 9 tháng), duy trì ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng bền vững..

Rõ ràng, việc nâng cấp thị trường chứng khoán Việt Nam không chỉ là một cột mốc quan trọng mà còn là chất xúc tác để tái cơ cấu cơ cấu tài chính của quốc gia.

Mạnh Hà